ধাতু আৰু অধাতু VIII

১) কাৰণপ দৰ্শোৱা ঃঃ

(ক) খাদ্য সামগ্ৰী মেৰিছফয়াবলৈ এলুমিনিয়াম পাত ব্যৈৱহাৰ  কৰা হয় ।

উত্তৰ  :  এলুমুনিয়াম এবিধ ঘাতসহনশীল ধাতু । ইয়াক পিটি  খাদ্যসামগ্ৰী মেৰিয়াবছঃ পৰাকৈ পাতল অৱস্থালৈ সহজে নিব পাৰি ।তদুুুপৰি খাদ্য-সামগ্ৰীত এলুমিনিয়াম পাত মেৰিয়ালে  ই খাদ্যত অক্সিজেন আৰু অন্যান্য বস্তুৰ বিক্ৰিয়া ঘটাত  বাধা দিয়ে , যাৰ ফলত খাদ্যবস্তুৰ সোৱাদ আৰু গুণগুণ  অটুট  থাকে । 

 (খ) জুলীয়া পদাৰ্থ তপতাবলৈ ব্যৱহাৰ কিৰা নিমজ্জন দণ্ডবোৰ ধাতৱীয় পদাৰ্থৰে নিৰ্মিত । 

উত্তৰ ঃ ধাতুবোৰ হৈছে তাপ আৰু বিদ্যুতৰ সুপৰিবাহী । সেয়েহে , জুলীয়া পদাৰ্থ তপতাবলৈ ব্যৱহাৰষেএস কৰা নিমজ্জন দণ্ডবোৰ ধাাতৱীয় পদাৰ্থৰে নিৰ্মিত । 

(গ) তামে জিংকক ইয়াৰ লৱণ দ্ৰৱৰ পৰা অপৰসাৰিত কৰিব নোৱাৰে ।

উত্তৰ ঃ তাম  হৈছে জিংকতকৈ কম সক্ৰিয় ধাতু । এবিধ কম সক্ৰিয় ধাতুৱে তাতকৈ এবিধ বেছি  সক্ৰিয় ধাতুক তাৰ লৱণৰ দ্ৰৱৰপৰা  অপসাৰিত কৰিব নোৱাৰে । সেয়ে ,  তামে জিংকক তাৰ  লৱনৰ দ্ৰৱৰ পৰা অপসাৰিত কৰিব নোৱাৰে । 

(ঘ) ছডিয়াম আৰু পটেছিয়াম কেৰাচিন ডুবাই ৰখা হয় ।

উত্তৰ ঃ ছ'ডিয়াম আৰু পটেছিয়াম হৈছে বৰ সক্ৰিয় ধাতু । ইহঁতে অক্সিজেন আৰু পানীৰ সৈবটবটতে প্ৰৱলভাৱে বিক্ৰিয়া কৰি প্ৰচুৰ পৰিমাণে  তাপ উৎপন্ন কৰে । সেইকাৰণে  , ইহঁতক বিপদৰ পৰা  হাত হাৰিবলৈ কেৰাচিনত ডুবাই ৰখা হয় ।

২) তোমালোকে নেমু টেঙাৰ আচাৰ এলুমিনিয়ামৰ পাত্ৰ এটাত সংৰক্ষিত কৰি ৰাখিব  পাৰিবা ? ব্যাখ্যা  কৰা ।

উত্তৰ ঃ নেমু টেঙাৰ আচাৰ এলুমিনিয়ামৰ পাত্ৰত  সংৰক্ষণ কৰিব নোৱাৰি । কাৰণ , নেমু টেঙাত থকা চাইট্ৰিক এছিডে এলুমিনিয়াম (ধাতু) ৰ সৈতে বিক্ৰিয়া কৰি হাইপড্ৰ'জেন গেছ উৎপন্ন কৰিব আৰু আচাৰখিনি নষ্ট হ'ব । 

৩) ফছফৰাছক  ঠাণ্ডা পানীত  ডুবাই ৰাখা হয় কিয় ? 

উত্তৰ: ফছফৰাছ হ'ল এবিধ অতি সক্ৰিয় অধাতু  । সাধাৰণ  উষ্ণতাৰ সংস্পৰ্শলৈ আহিলৈ বায়ুৰ  অক্সিজেনৰ( O) লগত বিক্ৰিয়া ঘটি জ্বলি উঠে  । আনহাতে, ফছফৰাছে ঠাণ্ডা পানীৰ লগত বিক্ৰিয়া  নকৰে । সেইবাবেই ফছফৰাছক  ঠাণ্ডা পানীত ডুবাই ৰাখা হয়  ।

৪) সাধাৰণ উষ্ণতাত  জুলীয়া অৱস্থাত থকা  মৌল দুবিধৰ নাম কি  কি  ? 

উত্তৰ  : সাধাৰণ  উষ্ণতাত জুলীয়া অৱস্থাত  থকা মৌল দুবিধৰ নাম হ'ল পাৰা ( Hg) আৰু  ব্ৰমিন (Br) . 

৫) সাধাৰণ উষ্ণতাত জুলীয়া অৱস্থাত থকা ধাতু বিধৰ নাম কি ? 

উত্তৰ  : পাৰা বা মাৰকিইউৰি (Hg)।

৬)  সাধাৰণ উষ্ণতাতজুলীয়া অৱস্থাত থকা অধাতু  বিধৰ নাম      

      কি  ?

উত্তৰ : ব্ৰমিন (Br) .

৭) ধাতু  কাক বোলে ?  উদাহৰণ দিয়া । 

উত্তৰ :  ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়াত যোজক কক্ষৰপৰা ইলেকট্ৰন এৰি দি ধনাত্মক আধানযুক্ত  আয়ন গঠন কৰা মৌলক ধাতু  বোলে । যেনে -- আইৰণ (Fe) ; কপাৰ (Cu); জিংক (Zn) , সোণ (Au) ,ৰূপ (Ag) ইত্যাদি । 

8) ধাতুৰ ভৌতিক ধৰ্মসমূহ  লিখাঁ ।

উত্তৰ  : ধাতুৰ  বৈশিষ্ট্যসমূহ  হ'ল  ---

i) ধাতুবোৰ ঘাতসহনীয়তা । ধাতুবোৰক পাতল চেপেটা আকাৰত গঢ় দিব পৰা যায় ।

ii) ধাতুবোৰ নমনীয়তা । ধাতুবোৰক টানি মিহি তাঁৰলৈ পৰিৱৰ্তন কৰিব পাৰি ।

iii) ধাতুবোৰ নিনাদী গুণবিশিষ্ট । ধাতুবোৰক  টান পদাৰ্থৰে আঘাট কৰিলে উচ্চ শব্দ সৃষ্টি হয় ।

iv ) ধাতুবোষ ঔৰ বিদ্যুতৰ সুপৰিবাহী । ধাতুৰ মাজেৰে বৈদ্যুতিক আধান পাৰ হৈ যাব পাৰে ।টট

v ) ধাতুবোৰ উষ্ণতা বা তাপৰ সুপৰিবাহী । ধাতুবোৰৰ চসচসমাজেৰে  তাপ পৰিবাহীত হয় ।

vi) ধাতুবোৰ উচ্চ গলনাংক আৰু উতলাংক বিশিষ্ট ।

৮) অধাতু কাক বোলে ? অধাতুৰ ভৌতিক ধৰ্মসমূহ  লিখাঁ ।

উত্তৰ :  যিবোৰ মৌলই ইলেকট্ৰন গ্ৰহণ কৰি ঋণাত্মক আধানযুক্ত আয়ন সৃষ্টি কৰে , সেইবোৰ মৌলকে  অধাতু বোলে । 

উদাহৰণ :  কাৰ্বন(C), অক্সিজেন (O) , ছালফাৰ (S)  ইত্যাদি ।

৯) অধাতুৰ বৈশিষ্ট্যসমূহ লিখাঁ ।

উত্তৰ  : অধাতুৰ বৈশিষ্ট্যৈপনঌচষিসমূহ হ'ল ---

ক) গ্ৰেফাইটৰ বাহিৰে অন্য  অধাতুবোৰ বিদ্যুতৰ কুপৰিবাহী । 

খ) অধাতুবোৰ অনমনীয় ।

গ)  অধাতুবোৰৰ চিকমিকনি নাই ।

ঘ) হাইড্ৰজেনৰ (H) বাহিৰে অন্যবোৰ  অধাতু তাপৰ কু-পৰিবাহী ঙ) ব্ৰমিনৰ বাহিৰে অন্যবোৰ অধাতু সাধাৰণ উষ্ণতাত  গোটা বা        গেছীয়  অৱস্থাত থাকে । সাধাৰণ উষ্ণতাত ব্ৰমিন জুলীয়া।            অৱস্থাত থাকে ।

চ) অধাতুবোৰ ঘনত্ব কম ।

ছ) অধাতুবোৰ নিনাদী গুণসম্পন্ন নহয় ।

জ) অধাতুবোৰ গলনাংক আৰু উতলাংক কম ।