নিৱনুৱা সমস্যা

নিৱনুৱা : কোনো এটা কাম কৰাৰ ক্ষমতা আৰু চলিত মজুৰিত কাম কৰাৰ ইচ্ছা থকা স্বত্বেও যিজন ব্যক্তিয়ে কোনো কৰ্ম সংস্থাপন নাপায়, সইজন ব্যক্তিকে নিৱনুৱা বোলে । নিৱনুৱাৰ প্ৰকাৰ  : নিৱনুৱা সমস্যাৰ কাৰণসমূহৰ ওপৰত  ভিত্তি কৰি নিৱনুৱাক তলত উল্লেখ কৰা ধৰণে ভাগ কৰা হৈছে । (ক) ঋতুকালীন নিৱনুৱা  : বছৰটোৰ এটা সময়ত কৰ্মত নিয়োজিত বাকী সময়ছোৱাত নিষ্কৰ্মা হৈ থাকিবলগীয়া হোৱা লোককে ঋতুকালীন নিৱনুৱা বোলা হয় উদাহৰণস্বৰূপে, কৃষিকাৰ্যত জড়িত লোকসকল ঋতুৰাজ নিৱনুৱা । খ) চক্ৰীয় নিৱনুৱা: ঔদ্যোগিক মন্দা অৱস্থাত যিসকল শ্ৰমিকক কামৰ পৰা বিতাৰিত কৰা ফলত নিৱনুৱা হৈ থাকে, তেনে নিৱনুৱাকে চক্ৰীয় নিৱনুৱা বোলা হয় গ) উদ্যোগিক নিৱনুৱা: চহৰৰ ঔদ্যোগিক খণ্ডত যিসকল লোকে কৰ্ম সংস্থাপনৰ সুবিধা লাভ নকৰে, তেওঁলোকক ঔদ্যোগিক নিৱনুৱা বুলি কোৱা হয় । উদ্যোগিক নিৱনুৱা সমস্যা সৃষ্টিকাৰকসমূহ হ’ল –গাঁৱৰ পৰা নগৰলৈ মানুহৰ অত্যধিক প্ৰব্ৰজন, মন্থৰ গতিৰ উদ্যোগীকৰণ, অপৰিকল্পিত উদ্যোগ, অপৰিকল্পিত নগৰীকৰণ ইত্যাদি । ঘ) প্ৰযুক্তিগত নিৱনুৱা  : প্ৰযুক্তিগত যান্ত্ৰিক ব্যৱহাৰ অগ্ৰগতিৰ ফলস্বৰূপে উদ্যোগত যিসকল শ্ৰমিকে কৰ্ম সংস্থাপন হেৰুৱাই নিৱনুৱা হৈ পৰে, তেনে নিৱনুৱাকে প্ৰযুক্তিগত নিৱনুৱা বোলা হয় । ঙ ) ক্ষণস্থায়ী নিৱনুৱা: ঔপচাৰিক শিক্ষা সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পাছত কৰ্ম সংস্থাপন নোপোৱাকৈ থকা লোকক ক্ষণস্থায়ী নিৱনুৱা বুলি কোৱা হয় । চ) অনিচ্ছাকৃত বা নিম্ন নিৱনুৱা: এজন ব্যক্তিয়ে তেওঁৰ শিক্ষাগত অৰ্হতা অনুসৰি কোনো এটা নিৰ্দিষ্ট কামৰ বিনিময়ত পাব লগা বেতনতকৈ কম বেতন পোৱা পৰিস্থিতিটোক অনিচ্ছাকৃত নিৱনুৱা বুলি কোৱা হয় । ছ) মূলধন, সঁজুলি অভাৱ আৰু আনুসঙ্গিক কাৰণৰ বাবে হোৱা নিৱনুৱা  : এনে নিৱনুৱা পুৰণীকলীয়া উৎপাদন কৌশল অৱলম্বন কৰি থকাৰ বাবে সৃষ্টি হয় ।

নিৱনুৱা সৃষ্টিৰ কাৰণসমূহ  : (ক)অর্থনৈতিক কাৰক : মূলধন আৰু বিনিয়োগৰ অভাৱৰ ফলত এখন দেশত নিয়োগভাৱৰ বা নিৱনুৱা সৃষ্টি কৰে।ব্যৱসায়-বাণিজ্য,উদ্যোগ আদিত মন্দা বজাৰ চলি থাকিলে শ্রমিক কৰ্মচাৰীৰ নিযুক্তি হ্রাস পায়। উৎপাদনত নতুন কৌশল বা যন্ত্ৰৰ প্ৰয়োগ কৰিলেও শ্ৰমিকৰ কাম নোহোৱা হয়।অতিমাত্রা উৎপাদন হ'লেও নিবনুৱা বৃদ্ধি হ'ব পাৰে।কিয়নো অতিমাত্রা উৎপাদনে বজাৰত বস্তুৰ দাম হ্রাস কৰে।যিটোৱে প্ৰমিকৰ সংখ্যা তথা মজুৰী স্বাভাৱিকতে হ্রাস কৰোৱায় আৰু নিবনুৱাৰ সংখ্যা বৃদ্ধি কৰে। (খ) সামাজিক কাৰকসমূহঃ যদি কোনো ব্যক্তিয়ে তেওঁৰ পৰিয়ালৰ প্ৰস্থিতিৰ তুলনাত কোনো চাকৰি নিম্নমানৰ বুলি গ্ৰহণ কৰে তেতিয়াও তেওঁ নিবনুৱা হয়।একেদৰে ,কোনো ব্যক্তিয়ে যদি নিজৰ আৰ্হতাৰ পৰ্যায়ৰ  চাকৰি আশাত নতুবা নিজৰ মন পচন্দৰ চাকৰি নোপোৱাত অন্য কোনো কৰ্মত নিয়োজিত নহয়, তেন্তে  তেনে এচাম যুৱকৰ এনে মনোবৃত্তিয়েও সমাজত নিয়োগভাৱ বা নিবনুৱা সৃষ্টি কৰে। বর্তমান সময়ত বর্ধিত জনসংখ্যাইও নিবনুৱা সৃষ্টিত অৰিহণা যোগাইছে।ভৌগোলিক গতিশীলতাৰ অভাৱ আৰু আঞ্চলিকতাবাদৰ কাৰণেও নিবনুৱা সৃষ্টি হয়। (গ) ব্যক্তিগত কাৰক : সুস্থ ব্যক্তি এজন শাৰীৰিক আৰু মানসিক দিশত আক্রান্ত হ’লে তেওঁ গোটেই  জীৱনটো নিৱনুৱা হৈ থাকিবলগীয়া হয়।ব্যক্তিগত বা পাৰিবাৰিক বিঘটন তথা সামাজিক অচলাৱস্থায়ো সমাজত নিবনুৱা সৃষ্টিত অৰিহণা যোগায়।

নিবনুৱা অৱস্থাৰ পৰিণাম:ত্রুটিপূর্ণ শিক্ষা ব্যৱস্থাই ভাৰতবৰ্ষত শিক্ষিত যুৱ চামৰ মাজত নিবনুৱা সমস্যাই ভয়াৱহ ৰূপ ধাৰণ কৰিছে। এটা সময়ত নিবনুৱা সমস্যাৰ পৰিণাম ইমান ভয়াৱহ হৈ পৰিছে যে ব্যক্তিয়েও আত্মহত্যাৰ পথ বাচি ল'বলৈ বাধ্য হৈছে। খাদ্যৰ নাটনি আৰু অনুপযুক্ত খাদ্যৰ ফলত তেওঁলোকে সঘনাই বেমাৰত ভূগিব লগা হয়। তদুপৰি অৰ্থনৈতিক অৱস্থাৰ বাবে জীৱন-ধাৰণৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় ঔষধ পাতিও সংগ্ৰহ কৰাত অসমৰ্থ হয়। এজন নিবনুৱা লোকে ব্যক্তিগতভাৱে সামাজিক নিৰাপত্তাহীনতাত ভোগে। এই অৱস্থাই তেওঁৰ মানসিক অৱস্থাৰ লগতে শাৰীৰিক অৱস্থাতো বিৰূপ প্রভাৱ পেলায়। তদুপৰি নিয়োগভাৱে তেওঁৰ জীৱনৰ লক্ষ্যত দুর্বলতা আৰু সকলো প্ৰচেষ্টাত জঠৰতা আনি দিয়ে।এই অৱস্থাত তেওঁৰ আত্মসন্মান লাঘৱ হয়। নিজা ভাৱমূর্ত্তি ধ্বংসপ্রাপ্ত হয়। চাৰিওফালে নিৰাশাই আৱৰি ধৰে। নিজৰ পৰিয়ালৰ উচিত যত্ন আৰু পোহপাল দিব নোৱাৰাৰ অপৰাগতাই তেওঁৰ মনত দোষী ভাৱ জগাই তোলে।সামাজিক মর্যাদা হেৰুৱাই আনলোকৰ সৈতে সংযোগ স্থাপনৰ পৰা বিৰত থাকিব বিচাৰে। তেওঁৰ মানসিক সম্বন্বয়হীনতা আৰু সম্পদৰ অভাৱে তেওঁৰ পৰিয়ালৰ ওপৰত বিভিন্ন ধৰণে প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰে। পৰিয়ালটোও দৰিদ্ৰতাত ভোগে। ল'ৰা-ছোৱালী শিশু শ্রমিক হিচাপেও কেতিয়াবা কাম কৰিবলগীয়া হয়। ল'ৰা-ছোৱালীয়ে শিক্ষা আধাতে সাং কৰি স্কুল ত্যাগ কৰে।এইবোৰ এটা সময়ত সমূহীয়া সমস্যাৰূপে গঢ় লৈ উঠে।