আধুনীকৰণ

আধুনিকীকৰণ সংজ্ঞা  :১) সমাজ দাৰ্শনিক আলাটাছ মতে, “ আধুনিকা হৈছে এটা প্রক্রিয়া, যান অবিয়তে আধুনিক বৈজ্ঞানিক আনক পূর্বতকৈ উন্নত আক সন্তোষজনক জীবন পদ্ধতি লাজব নারে চূড়ান্ত উদ্দেশ্যৰ সৈতে সমাজের চিনাকি করাইছে, যি ইরান লগত জড়িত সমাজৰ দ্বাৰা গ্রহণযোগ্য।” ২) ডেনিয়েল লাবনাবৰ ভাষাত "আধুনিকীকৰণ হ'ল সমাজ পৰিৱৰ্তনৰ এক প্রক্রিয়া, যাৰ দ্বাৰা কম উন্নত সমাজসমূহে বেছি উন্নত সমাজৰ লক্ষণসমূহ অৰ্জন কৰে।” ৩) উইলবার্ট ই. মূৰে পৰম্পৰাগত সমাজ এখন প্রযুক্তিবিদ্যা আৰু অর্থনৈতিক দিশত যথেষ্ট উন্নতি লাভ কৰিব পৰা সমাজলৈ ৰূপান্তৰিত হোৱা প্রক্রিয়াকে আধুনিকীকৰণ বুলি অভিহিত কৰিছে ।ওপৰৰ সংজ্ঞাসমূহৰ পৰা ধাৰণা কৰি ক’ব পাৰি যে যি প্ৰক্ৰিয়াৰ দ্বাৰা সংস্কৃতিৰ ভাল দিশসমূহ ৰক্ষা কৰি বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ সহায়ত সমাজক সলনি কৰা হয় ,তাকে আধুনিকীকৰণ বোলা হয়। আধুনিকীকৰণৰ বৈশিষ্ট্যসমূহ :ক) যুক্তিবাদী দৰ্শনৰ ওপৰত গুৰুত্ব প্রদান।খ) বিজ্ঞান আৰু প্রযুক্তিবিদ্যাক অধিক গুৰুত্ব গ) ধর্মীয় নিৰপেক্ষতাকৰণ ঘ) দেশৰ মানৱ সম্পদৰ পূৰ্ণ প্ৰয়োগৰ ব্যৱস্থা ঙ) নতুন সংস্থানৰ সৃষ্টি চ) সকলো দিশতে মানসিক দৃষ্টিভংগী, প্রতিমান আৰু প্রমূল্যক উচ্চস্থান প্রদান।

আধুনিকীকৰণ ব্যৱস্থাই সমাজলৈ অনা পৰিৱৰ্তন :          ক) শিক্ষাৰ দিশত : আধুনিকীকৰণে জাতি,ধৰ্ম, বৰ্ণ, ভাষা, পুৰুষ, নাৰী ইত্যাদি নিৰ্বিশেষে সকলো শ্ৰেণীৰ মানুহক শিক্ষামুখী আৰু কৰ্মমুখী কৰি সমাজৰ পৰিৱৰ্তন সাধন কৰে।তদুপৰি আধুনিক বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ কৌশল প্ৰয়োগৰ দ্বাৰা শিক্ষাদান আৰু শিক্ষা গ্ৰহণ ব্যৱস্থাক সৰল পৰ্য্যায়লৈ নি শিক্ষা ব্যৱস্থাক আমূল পৰিৱৰ্তন ঘটায় ।খ) অৰ্থনৈতিক বিকাশ দিশত : বৃটিছসকলে ভাৰতত উপনিৱেশ স্থাপন কৰাৰ লগে লগে আধুনিক অৰ্থনৈতিক পদ্ধতি আৰম্ভ হয়।ফলস্বৰূপে ভাৰতত আধুনিকীকৰণ প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ হয়।তেওঁলোকে নিৰ্মাণ কৰা বাট-পথ,যাতায়ত ব্যৱস্থা উদ্যোগ আদিয়ে ভাৰতৰ অৰ্থনৈতিক বিকাশত অৰিহণা যোগায় ।গ) ৰাজনৈতিক দিশত:  আধুনিকীকৰণে ভাৰতীয় জনসাধাৰণৰ মাজত ৰাজনৈতিক সচেতনতা জগাই তোলাৰ লগতে জাতিভেদ, অপ্ৰাদেশিকতা, ধৰ্মীয় গোড়ামি আদি সংস্কাৰবোৰ নতুন দৃষ্টিভংগীৰে চোৱাত অৰিহণা যোগাই সামাজিক ব্যৱস্থাৰ আমূল পৰিৱৰ্তন সাধন কৰিছে। ঘ) বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ ক্ষেত্ৰত: আধুনিকীকৰণৰ প্ৰভাৱত ভাৰতবৰ্ষই বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ ক্ষেত্ৰত অগ্ৰগণি বিকাশ সাধন কৰিছে।ইয়াৰ পৰিণতি স্বৰূপে বিশ্বত নিজকে এখন শক্তিশালী দেশ হিচাপে পৰিচয় দিবলৈ সক্ষম হৈছে । ঙ) গণ মাধ্যমৰ ক্ষেত্ৰত :আধুনিকীকৰণৰ ফলত ভাৰতৰ প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ উন্নত হোৱাৰ লগে লগে ভাৰতৰ গণমাধ্যমৰ ক্ষেত্ৰতো আমূল পৰিৱৰ্তন ঘটিছে । 4G, 5G নেটৱৰ্ক ব্যৱস্থাৰে বা-বাতৰি তথা ঘটনাবোৰ ক্ষিপ্ৰ গতিৰে গণমাধ্যমসমূহলৈ প্ৰেৰণ কৰিব পৰা হোৱাত লাইভ টেলিকাছ কৰি দৰ্শকবৃন্দক সমসাময়িকভাৱে ঘটি থকা ঘটনসমূহক প্ৰদৰ্শিত কৰিব পৰা হৈছে । চ) সমাজ সংস্কাৰৰ ক্ষেত্ৰত: আধুনিকীকৰণৰ বাবে সমাজৰ পৰা বহু কু-সংস্কাৰ আঁতৰি এক নৱ সমাজ গঢ় লৈ উঠিছে ।চৰকাৰে লোৱা নানা ধৰণৰ প্ৰদক্ষেপ, যেনে-বাল্য বিবাহ নিষিদ্ধ আইন,শিশু শ্ৰমিক নিষিদ্ধ আইন,বিনামূলীয়া আৰু বাধ্যতামূলক শিক্ষা ব্যৱস্থা, দৰিদ্ৰতা দূৰিকৰণ আঁচনি ইত্যাদিয়ে এখন নতুন সমাজ গঢ়াত অৰিহণা যোগাছে।